حاشیه‌نشینی: یکی از پنج اولویت اصلی در حوزة آسیب‌های اجتماعی
فقر شهری، در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، به موضوعی چالش‌برانگیزتر
از فقر روستایی بدل شده و در کانون توجه سیاست‌گذاران
کشورمان قرار گرفته است.
در سال ۱۳۹۶، در حوزة مدیریت
آسیب‌های اجتماعی، اولویت‌های پنج‌گانة کشور شامل (۱) اعتیاد، (۲) حاشیه‌نشینی، (۳) طلاق، (۴) مفاسد
اخلاقی و (۵) احصای مناطق بحران‌خیز در کشور، تعیین و به تأیید رهبر معظم انقلاب
رسید. این گزارش به چالش حاشیه‌نشینی، که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان موجب
نگرانی سیاست‌گذاران شده است، می‌پردازد.
نمایندگان معاونت رفاه اجتماعی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اوائل مهرماه در نشستی شرکت کردند که در آن موضوع
حاشیه‌نشینی و فقر شهری در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی مورد
بررسی قرار گرفت. در این رویداد، که پانزدهمین نشست کارگروه مبارزه با فقرِ کومسک
بود و به دلیل همه‌گیری جهانی کرونا به صورت مجازی برگزار شد، علاوه بر نمایندگان کومسک
و تعدادی از کشورهای عضو، برخی از متخصصان دانشگاهی حوزة فقر شهری و نمایندگان
بانک جهانی نیز حضور داشتند. این گزارش، به بهانۀ برگزاری این نشست و با استفاده
از محتوای ارائه شده در آن، در کنار نتایج سایر تحقیقات ارائه شده در خصوص حاشیه‌نشینی
در ایران و جهان، به بررسی ابعاد مسئلۀ افزایش فقر شهری و حاشیه‌نشینی می‌پردازد.
بررسی جغرافیای فقر نشان می‌دهد
که در بسیاری از نقاط جهان در سال‌های اخیر فقر شهری به مسئله‌ای چالش‌برانگیزتر
از فقر روستایی تبدیل شده و مرزهای فقر هرچه بیشتر به سمت حاشیۀ شهرها گسترش یافته
است. اگرچه در بسیاری از کشورها میانۀ درآمد در روستاها هم‌چنان پایین‌تر است ولی
درصد جمعیت زیر خط فقر در شهرها نسبت به روستاها بالاتر بوده و به نحو فزاینده‌ای
رو به افزایش است. جمعیت حاشیه‌نشین در جهان که در دهۀ 1990، حدود 689 میلیون نفر
بوده، تا سال 2014، به 880 میلیون نفر رسید. تحلیل‌ها همچنین نشان می‌دهد که گرچه
رشد اقتصادی فقر مطلق را در کشورها کاهش می‌دهد اما نه تنها باعث کاهش فقر شهری
نشده، بلکه در برخی کشورها با رشد حاشیه‌نشینی همراه بوده است.